Zgodni rodzice, czyli spójność działań między tatą, a mamą i ich wpływ na rozwój sportowy małego zawodnika
10-05-2017, 09:01Rozwój sportowy zawodnika jest bardzo złożonym zjawiskiem. Niezliczona ilość czynników wpływa na to, że kariera sportowa młodego zawodnika rozwija się pomyślnie. Niezaprzeczalnie najważniejszym czynnikiem wspomagającym rozwój zawodnika są jego relacje z bliskimi mu osobami. Od jakości tych relacji zależy m.in. samopoczucie zawodnika, jego chęć do codziennej pracy i konsekwencja w podążaniu za swoimi sportowymi marzeniami.
Stwórz odpowiednie warunki
Rozwój sportowy zawodnika jest bardzo złożonym zjawiskiem. Niezliczona ilość czynników wpływa na to, że kariera sportowa młodego zawodnika rozwija się pomyślnie – robi On postępy, jest radosny, zadowolony i zmotywowany do ciężkiej pracy. Spośród wielu uwarunkowań sprzyjających pozytywnym zmianom w sporcie są takie, których rola jest kluczowa i ważniejsza od pozostałych. Niezaprzeczalnie najważniejszym czynnikiem wspomagającym rozwój zawodnika są jego relacje z bliskimi mu osobami tj. rodzicami, trenerem i kolegami z grupy, czy też z drużyny. Od jakości tych relacji zależy m.in. samopoczucie zawodnika, Jego chęć do codziennej pracy i konsekwencja w podążaniu za swoimi sportowymi marzeniami. Pozytywne relacje z bliskimi zawodnikowi osobami są ważniejsze od obiektów sportowych, używanego sprzętu sportowego czy też reprezentowania takich czy innych barw klubowych. W sytuacji, gdy zawodnik otrzymuje ze swojego najbliższego środowiska prawdziwe wsparcie i kompetentną opiekę jest w stanie przetrwać nawet najtrudniejsze sytuacje i zaakceptować niesprzyjające mu warunki trenowania. W przypadku małego sportowca kluczową rolę odgrywają rodzice. Na tym etapie rozwoju niemal wszystko zależy jeszcze od rodziców. Takie, jakie ich zaangażowanie – takie uczestnictwo dziecka w sporcie. Do optymalnego rozwoju sportowego potrzebne są odpowiednie warunki. W pierwszej kolejności emocjonalne i intelektualne, a w dalszej kolejności finansowe.
Rodzicielska spójność
Skuteczne wychowanie oparte jest o konsekwencje i spójność działań między mamą i tatą. Sport również jest wychowaniem, stąd te same czynniki grają tu kluczową rolę. Nie wystarczy „być”, interesować się, wspierać. Trzeba robić to przemyślanie, logicznie – nie zaprzeczając sobie wzajemnie. I nawet jeżeli zdanie rodziców różni się między sobą w niektórych kwestiach – w stosunku do swojego dziecka - sportowca powinniście być zgodni i reprezentować jeden „front” działania.
Na czym polega rodzicielska spójność w sporcie?
Najkrócej rzecz ujmując – spójność to zbliżone, albo takie samo zdanie w kluczowych sprawach dotyczących wychowania swojego dziecka - sportowca, jego rozwoju oraz zgodność decyzji odnośnie jego sportowej codzienności i przyszłości. Oczywistym jest, że w mniej ważnych kwestiach zdanie taty i mamy może się od siebie różnić i nie będzie miało to większego wpływu na funkcjonowanie dziecka w sporcie. Warto zastanowić się, jak spójność zadania, decyzji i działań wygląda w Waszym domu.
Pomocne mogą okazać się następujące pytania:
Czy obydwoje jesteście zadowoleni, że dziecko jest sportowcem?
Czy jesteście zadowoleni, że trenuje właśnie tą dyscyplinę sportu?
Czy tak samo myślicie o sportowej przyszłości swojego dziecka?
Czy obydwoje akceptujecie to, że dziecko poświęca swój cały czas na trenowanie?
Czy obydwoje ufacie trenerowi swojego dziecka?
Czy obydwoje jesteście przekonani do Szkoły Mistrzostwa Sportowego, do której uczęszcza Wasze dziecko?
Jakie macie zdanie na temat diety sportowej swojego dziecka?
Czy obydwoje prowadzicie aktywny i zdrowy tryb życia?
Uważacie, że nauka jest równie ważna jak sport?
Jesteście tylko kibicami i wspierającymi rodzicami czy również przejmujecie po części rolę trenera?
Czy jesteście zgodni odnośnie finansów, które chcecie zainwestować w rozwój sportowy swoich dzieci?
Czy obydwoje jesteście zadowoleni z zachowania dziecka wobec swojego trenera i i innych zawodników z grupy?
Czy na pewno mówimy o tym samym?
Z pewnością najważniejsza jest rozmowa między tatą a mamą. Jeżeli rodzice ze sobą rozmawiają na temat codzienności swojego dziecka - sportowca i jego sportowej przyszłości, zdecydowanie łatwiej dojść do porozumienia i podjąć jakieś wspólne, zgodne decyzje odnośnie sportowej kariery swojej pociechy. Nie jest oczywistą sprawą, że myśląc o swoim trenującym dziecku, myślicie o tym samym.
Upewnijcie się, czy to samo oznacza dla Was „mistrzostwo sportowe”, „kariera sportowa dziecka”, „rozwój sportowy dziecka”. Czy obydwoje rozumiecie tak samo „cele” i „marzenia” sportowe swojego dziecka?
Upewnijcie się również, czy kierujecie się tą samą motywacją zapisując dziecko na treningi w danej dyscyplinie sportu. Być może jedno z Was chce, aby dziecko jedynie było zdrowe i prowadziło aktywny tryb życia. Z kolei drugie – chce i planuje, aby Wasza pociecha została zawodowym sportowcem i z taką myślą szukany był ten konkretny klub i ten konkretny trener. O ile na początku różnica zdań w tym obszarze może nie mieć dużego znaczenia, z czasem może zrodzić między Wami konflikty i „odbije się” na Waszych relacjach z dzieckiem i jego stosunku do trenowania.
Co w przypadku, gdy działania rodziców nie są spójne?
W komiksie „Tytus, Romek i Atomek” jest scena, w której Tytus i Romek próbują wspólnie wykuć jakiś przedmiot z żelaza. „Jakoś nie wychodzi mi ta siekiera” – mówi Romek, „A mnie miecz.” – odpowiada Tytus. Analogicznie wygląda czasami współpraca rodziców w procesie wychowania młodego sportowca. Zarówno mama, jak i tata bardzo się zaangażują, jednak z czasem może okazać się, że efekt końcowy i metody jego osiągnięcia nie są spójne.
W życiu młodego sportowca nie ma miejsca na relatywizm norm i zasad. Taki zawodnik nie będzie w stanie zbudować stabilnej hierarchii własnych wartości, nauczy się jedynie tego, że nieprzestrzeganie zasad nie pociąga za sobą żadnych konsekwencji. Niestabilny system wartości jest łatwy do zakłócenia - jedynie silne przekonanie młodego zawodnika o tym, co jest dozwolone a co nie, pozwoli na zbudowanie asertywnej postawy. Wszelkie niespójności między rodzicami będą przez dziecko postrzegane jako połączenie dwóch niezgodnych koncepcji w jedną. Wraz z wiekiem, zawodnik uczy się wykorzystywać niespójny system wychowawczy rodziców.
Przyjrzyjmy się zatem poniższym przykładom:
- mama mówi, że syn powinien odrobić zadanie domowe, żeby później pójść na trening, tata jest innego zdania
- drugi przykład dotyczy sytuacji, w której jeden z rodziców ustala coś z trenerem, jednak nie informuje o tym swojego partnera
Jak w takie sytuacji ma się zachować sportowiec? Czego się nauczy? Czy jego system wartości będzie stabilny?
KONSEKWENCJE BRAKU SPÓJNOŚCI DZIAŁAŃ RODZICÓW MŁODEGO SPORTOWCA:
- brak konsekwencji uniemożliwia zbudowanie poczucia bezpieczeństwa dziecka
- rozbieżność w zachowaniu rodziców działa na dziecko demotywująco
- konsekwencją niespójnych działań rodziców może być także brak zaangażowania w działania podejmowane przez zawodnika
- dziecko dostając rozbieżne komunikaty gubi się, nie jest w stanie określić swoich celów
- niespójne działania uniemożliwiają zbudowanie autorytetów zarówno rodziców, jak i trenera
- brak jednolitego systemu kar i nagród może prowadzić do zmienności zachowania sportowca oraz do spadku motywacji do ciężkiej pracy na treningach
Budowanie spójności działań
Po pierwsze szczera rozmowa.
Jeśli chcemy, żeby nasze działania jako rodziców były spójne, powinniśmy na ten temat rozmawiać. Nie możemy zakładać, że wiemy co nasz partner ma na myśli.Pamiętajmy, aby nie były to rozmowy tuż przed ważnymi zawodami, lecz w bardziej sprzyjających warunkach. Ważne, aby rodzice zawodnika rozmawiali systematycznie, poświęcając czas nie tylko aktualnej sytuacji sportowca, lecz także przewidując sytuacje, które mogą go czekać na przestrzeni całej kariery sportowej.
Nigdy nie należy przy dziecku podważać zdania drugiego rodzica. Jeśli nie jesteśmy pewni, co sądzi na dany temat partner, porozmawiajmy z nim bez obecności dziecka.
Po drugie pomocne pytania.
W budowaniu wspólnej wizji rozwoju młodego sportowca, pomocne mogą okazać się odpowiedzi na następujące pytania:
W jakim celu dziecko uprawia sport?
Czy nasze dziecko jest szczęśliwe?
Jakich umiejętności może nauczyć się uprawiając sport?
Czym jest rozwój i sukces sportowy?
Jak chcielibyśmy żeby wyglądała kariera sportowa naszego dziecka?
Jaką role w wychowani młodego zawodnika mają rodzice?
Po trzecie zacznij od siebie.
Wychowanie jest procesem dwukierunkowym – my wychowujemy dzieci, ale to zmusza nas do dawania dobrego przykładu, a przez to wychowujemy nas samych. Należy pamiętać, że dzieci bacznie nas obserwują i często naśladują nasze zachowania. Jeśli palisz papierosy, nie mów o tym, jak ważne jest zdrowie. Chcąc dać dobry przykład, zacznijcie systematycznie uprawiać aktywność fizyczną. Pokażcie dziecku jak należy dbać o swoje zdrowie oraz regularnie trenować. Możecie być niemal pewni, że wcześniej czy później wzór waszego zachowania będzie ich drogowskazem.
Zmieniające się otoczenie
Z pewnością z czasem otoczenie, w którym przebywa Wasze dziecko będzie się zmieniało. Jeżeli zdecydujcie wspólnie, że Wasze dziecko pozostaje w sporcie i będzie kontynuowało swój rozwój w wybranej dyscyplinie sportu – z pewnością do zespołu opiekującego się Nim na co dzień dołączą nowe osoby. Poza głównym trenerem może dołączyć trener asystent, trener od przygotowania ogólnego, dietetyk sportowy, psycholog sportowy, menadżer sportowy itd. W tym przypadku również spójność celów i działań będzie bardzo ważna. Myśląc systemowo, czyli traktować rozwój zawodnika jako wypadkową zgodnej współpracy bardzo wielu osób, zwiększamy szansę na pozytywny, harmonijny przebieg kariery sportowej zawodnika.
W spójności siła
Budując wokół dziecka życzliwą atmosferę, z jednej strony pełną akceptacji, z drugiej jasno wytyczonych granic – zwiększamy Jego szansę na pozytywny rozwój w sporcie. I nie mamy tu na myśli jedynie wyniku sportowego, ale radość małego zawodnika, jego zadowolenie, poczucie własnej skuteczności i silną motywację do codziennej żmudnej pracy nas sobą. Niezwykle miło jest wrócić do domu po ciężkim treningu i całym dniu w szkole, zastając w domu kochających się i zgodnych ze sobą rodziców. Rodziców, którzy wierzą, wspierają i pozwolą w domu odpocząć od „tematu sportu”.
Autorzy: dr Martyna Tadzik, mgr Anna Ussorowska - Fundacja Sportu Pozytywnego
Artkuł umieszczony na podstawie współpracy z http://www.junior.sport.pl
