Zdowie psychiczne dzieci i młodzieży pod lupą
15-01-2024, 17:13 Porady dla dziecka i rodzicaOd 2005 roku trzeci poniedziałek stycznia uważany jest za najbardziej depresyjny dzień w roku i został określony terminem Blue Monday. Nazwa ta pochodzi od angielskiego idiomu ,,feeling blue”, co oznacza złe samopoczucie oraz przygnębienie. Dzień ten jest momentem refleksji nad stanem zdrowia psychicznego, także wśród dzieci i młodzieży.
Zdrowie psychiczne młodych ludzi jest tak samo ważne, jak i dorosłych, dlatego należy o nie dbać cały czas, nie tylko wtedy, kiedy pojawia się kryzys. Jako rodzice i opiekunowie należy każdego dnia okazywać wsparcie pociechom, pomagać im w radzeniu sobie z codziennymi wyzwaniami, emocjami oraz kształtować ich kompetencje społeczne.
Badania nie kłamią
Według badań jakości życia Rzecznika Praw Dziecka, opublikowanych w 2023 r., wśród uczniów klas drugich i szóstych szkoły podstawowej oraz młodzieży z klas drugich szkół ponadpodstawowych, wynika, że ok. 14% uczniów w Polsce wymaga specjalistycznej pomocy związanej ze zdrowiem psychicznym. Badanie pokazało, że 4 na 5 uczniów ocenia swoje funkcjonowanie psychiczne jako prawidłowe, natomiast 1 uczeń na 5 osiąga wyniki poniżej przyjętej normy i wymaga szczególnej opieki oraz troski.
Na stronie www.gov.pl możemy przeczytać, iż według badań przeprowadzonych w 2022 r. na zlecenie Rzecznika Praw Dziecka, 17% uczniów drugich klas podstawówki określając swoje emocje i nastrój w minionym tygodniu uwzględniło poczucie smutku, natomiast podobne emocje u uczniów klas szóstych odnotowano wśród 29%. Do tego rodzaju apatii przyznało się aż 49% uczniów z liceów oraz technik. Wskazywali oni, że czują się przytłoczeni problemami (45% ankietowanych) lub mają wszystkiego dość (44% ankietowanych).
W przypadku starszych dzieci można zauważyć, że 75% uważa swoje samopoczucie jako dobre, natomiast tylko 58% dorosłych uznaje, że ich dzieci mają dobre samopoczucie. Wśród nastolatków z klas drugich szkół ponadpodstawowych tylko 39% ocenia swój nastrój pozytywnie w stosunku do 52% dorosłych. Z tego wynika, że 13% dorosłych zdarza się nie zauważyć złego nastroju u swojego dziecka.
Poczucie samotności przez dzieci i młodzież
Według badań jakości życia dzieci i młodzieży opublikowanych w 2023 r. przez Rzecznika Praw Dziecka – aż 12% dzieci z klas drugich szkoły podstawowej i 23% z klasy szóstej towarzyszy poczucie osamotnienia. Badania wykazały, że rodzice oceniają takie emocje u swoich dzieci podobnie. Rozbieżność pojawia się wśród nastolatków, aż 37% czuje się samotna, a jedynie 17% rodziców zauważa ten problem u swoich dzieci.
Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę w ostatnich latach możemy zaobserwować szczególny wzrost dzieci i młodzieży, którzy objęci są pomocą specjalistyczną ze względu na zaburzenia psychiczne. W roku 2020 ze specjalistycznej pomocy korzystało ponad 170 tys. osób do 18 r.ż. Z badań wynika, że z powodu zaburzeń nastroju, a w tym także depresji, w 2020 r. leczono 333 dzieci, w tym 88 osób było poniżej 14 r.ż. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę w badaniach zamieściła liczbę prób samobójczych, których w Polsce w roku 2021 zanotowano aż 1496, a 85 z nich zostało podjętych przez dzieci do 12 r.ż.
Telefony zaufania dedykowane dzieciom i młodzieży
Statystyki udostępnione przez PAP dotyczące darmowego Dziecięcego Telefonu Zaufania 800 12 12 12 prowadzonego przez biuro Rzecznika Praw Dziecka, wykazują, że w roku 2023 eksperci odebrali aż 45 tys. połączeń telefonicznych oraz przeprowadzili na czacie ok. 11 tys. rozmów. To pokazuje jak wiele dzieci boryka się z problemami i szuka pomocy.
Warto zapamiętać!
116 111 - telefon zaufania dla dzieci i młodzieży Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę
800 12 12 12 - Dziecięcy Telefon Zaufania prowadzony przez biuro Rzecznika Praw Dziecka
Jak wspierać zdrowie psychiczne dziecka?
Przede wszystkim warto zachęcać dziecko do mówienia o swoich uczuciach i emocjach. Warto przypominać pociesze, że zawsze może liczyć na rodzica i dzielić się swoimi problemami. Należy jednak pamiętać, aby dać dziecku przestrzeń oraz czas, wraz z etapem dorastania każde dziecko potrzebuje więcej niezależności oraz poczucia samodzielności.
Pamiętaj, że niektóre problemy, które wydają Ci się błahe, dla Twojej pociechy są istotne, dlatego nie wolno ich bagatelizować, a starać się zrozumieć dziecko i wspólnie znaleźć rozwiązanie danej sytuacji. Spędzając czas z pociechą i obserwując jej samopoczucie, będziesz w stanie zauważyć, kiedy nastrój dziecka się zmieni i w razie potrzeby będziesz mógł szybko zareagować.
Z powyższych badań wynika, że wraz z dorastaniem samoocena oraz stan zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży znacząco się obniża, a rodzice w coraz mniejszym stopniu zauważają te problemy u swoich pociech. Na samopoczucie i zdrowie psychiczne dziecka ma wiele czynników. Dzieci i nastolatkowie posiadający kochającą i wspierającą rodzinę mogą również mierzyć się z problemami i zaburzeniami zdrowia psychicznego. Rola rodzica w życiu każdego dziecka jest ogromnie ważna, dlatego tak istotne jest, żeby rodzic wspierał swoje dziecko i pomagał w codziennych wyzwaniach i problemach, aby czuło, że w trudnej dla niego sytuacji, nie jest samo.
